Amazonia, znana również jako Puszcza Amazońska, jest jednym z największych i najważniejszych ekosystemów na naszej planecie. Ten niezwykły obszar, obejmujący dziewięć krajów Ameryki Południowej, jest domem dla tysięcy gatunków roślin, zwierząt oraz dla wielu rdzennych społeczności. Amazonia odgrywa kluczową rolę w regulowaniu globalnego klimatu i jest jednym z głównych regulatorów atmosferycznego cyklu wodnego.
Czym jest Amazonia?
Amazonia, nazywana również „Płucami Ziemi”, obejmuje obszar o powierzchni około 6,7 miliona kilometrów kwadratowych, co czyni go największą niziną tropikalną na Ziemi. Jest domem dla największej na świecie rzeki – Amazonki, której dorzecze jest jednym z najważniejszych źródeł słodkiej wody na naszej planecie.
Amazonia jest nazywana „Płucami Ziemi” z powodu jej ogromnej zdolności do produkcji tlenu. Mówi się, że generuje około 20% całkowitej ilości tlenu na Ziemi. Mimo że stosunek ten jest obecnie uznawany za przestarzały przez wielu naukowców, niewątpliwie podkreśla ogromną rolę, jaką Amazonia odgrywa w globalnym ekosystemie.
Charakterystyka Amazonii
Amazonia obejmuje dziewięć krajów Ameryki Południowej: Brazylię, Peru, Ekwador, Kolumbię, Wenezuelę, Gujanę, Surinam, Boliwię oraz Gujanę Francuską. Większość (ponad 60%) obszaru Amazonii znajduje się jednak na terenie Brazylii.
Klimat w Amazonii jest tropikalny, z wysokimi temperaturami i obfitymi opadami przez cały rok. Pokrywa go gęsty las równikowy, jednak nie jest on jednolity – można w nim wyróżnić różne typy roślinności, w zależności od lokalizacji, gleby i wysokości nad poziomem morza.
Rzeka Amazonka, najdłuższa i najbogatsza pod względem przepływu wodnego rzeka na świecie, wpływa na ogromny obszar Amazonii. Jej dorzecze to szereg mniejszych rzek i strumieni, które łączą się, tworząc skomplikowany system wodny.
Flora i fauna Amazonii
Amazonia jest domem dla niezwykle bogatej flory i fauny. Według niektórych szacunków, zamieszkują ją miliony gatunków zwierząt i roślin, z których wiele jest endemicznych, co oznacza, że występują tylko w Amazonii.
Las amazoński jest domem dla około 400 miliardów pojedynczych drzew, reprezentujących 16 000 gatunków. Wśród nich są takie jak hevea – producent naturalnego kauczuku, cedroło – drzewo cenione za swoje drewno oraz wiele gatunków palm, drzew owocowych i orzechów.
Fauna Amazonii jest równie bogata. Zamieszkują ją liczne gatunki małp, kotów, ptaków, gadów i owadów. Znajdziemy tu piranie, delfiny amazonki, węże – w tym najdłuższego węża na świecie, anakondę. Obszar ten jest również siedliskiem dla jaguarów, tapirów, kapibar oraz setek gatunków ptaków, takich jak tukany, papugi i kolibry.
Zagrożenia dla Amazonii
Niestety, Amazonia stoi w obliczu poważnych zagrożeń. Wieloletnie praktyki takie jak nielegalna wycinka drzew, rozwój rolnictwa, zanieczyszczenie rzek i niekontrolowany rozwój infrastruktury prowadzą do zniszczenia tego cennego ekosystemu.
Jednym z najbardziej dotkliwych problemów jest wycinka drzew na potrzeby rolnictwa. Rolnicy wycinają i pędzą lasy w celu stworzenia nowych pastwisk dla bydła lub obszarów uprawy soi. Taka praktyka niszczy nie tylko siedlisko wielu gatunków zwierząt i roślin, ale także wpływa negatywnie na klimat na Ziemi, ponieważ drzewa, które są usuwane, przestają absorbować dwutlenek węgla.
Innym poważnym zagrożeniem jest wydobywanie złota. Nielicencjonowane kopalnie złota powodują nie tylko degradację siedlisk, ale także zanieczyszczenie rzek i gleby ze względu na użycie rtęci w procesie ekstrakcji.
Dopóki nie podjęte zostaną zdecydowane kroki na rzecz ochrony Amazonii, tego unikalnego ekosystemu będzie nadal zagrażać wiele przeciwności, które mogą zniszczyć go na zawsze i pozbawić nas jednego z najważniejszych źródeł różnorodności biologicznej na Ziemi.
